Stoma Nedir? Kolostomi ve İleostomi Hakkında Bilinmesi Gerekenler?

STOMA NEDİR?

Stoma Yunanca’dan gelen bir kelime olup ‘açıklık’ veya ‘ağız’ anlamındadır. Barsak stoması, barsağın karın duvarına ağızlaştırıldığı yapay bir açıklıktır. Her yaş grubunda açılabilen stomalar, geçici veya kalıcı olabilir. Geçici stomalar adından da anlaşılacağı gibi stoma açılmasını gerektiren durum ortadan kalktıktan sonra kapatılır. Kalıcı stomalar ise yaşam boyu kalır. Normalde stoma, nemli, ağzımızın iç kısmı gibi kırmızıya yakın parlak pembe renkte olup, dışa doğru çıkıktır ve dokunulduğunda ağrı duyusu yoktur.

Barsak stomaları ikiye ayrılmaktadır:

1. Kolostomi
2. İleostomi

KOLOSTOMİ

Kolostomi,ameliyatla kolonun (kalın barsağın) karın duvarına ağızlaştırılmasıdır. Kolostomilerde stoma genellikle karnın sol alt tarafında açılır. Kolostominin başlıca fonksiyonu, barsak içeriğinin stoma aracılığı ile
dışarı atılmasını sağlamaktır. Kolostomide anüsteki gibi sfinkter kası bulunmadığı için kolostomisi olan birey barsak hareketlerini ve dışkı boşaltımını kontrol edemez. Kolostomiler genellikle kalın barsak üzerindeki yerlerine göre; çıkan (assendan) kolostomi, yatay (transvers) kolostomi, inen (dessendan) kolostomi ve sigmoid kolostomi olarak isimlendirilirler. Kolostomiler cerrahi teknik ve ağızlaştırma şekillerine göre de sınıflandırılabilirler. Örneğin uç (end) kolostomi, loop kolostomi, Hartman prosedürü ya da çifte namlusu (double barrel) kolostomi gibi.

Stomanın açıldığı yere göre dışkının kıvamı değişmektedir. Stoma anüsten ne kadar uzakta ise dışkı o derece suludur. Buna göre, kolostomi çıkan barsakta ve yatay barsakta ise dışkı daha sıvı halde, inen barsakta ve sigmoid kolonda ise dışkı katı halde olur. Kalın barsakta gaz oluşumu daha fazla olduğu için kolostomisi olan bireylerin filtreli torba kullanmaları gerekir.

İLEOSTOMİ

İleostomi; ince barsağın son bölümünün karın duvarına ağızlaştırılmasıdır . İleostomi genellikle karnın sağ alt tarafına açılır. Değişik nedenlerle kalın barsak ve rektumun ameliyatla tamamen alındığı ya da devre dışı bırakıldığı durumlarda ileostomi açılır. İleostomiler geçici veya kalıcı olabilir. Kolostomide olduğu gibi ilostomide de dışkı çıkışı kontrol edilemez. İlostomide dışkı sıvı halde, yakıcı nitelikte ve fazla miktardadır. İleostomide uygun bakım yapılmazsa, yakıcı olan dışkının stoma çevresindeki deriyi tahriş etme riski yüksektir.

kaynak: http://www.doktorsitesi.com